THEO DẤU VẾT NGAI VÀNG TRIỀU NGUYỄN.

Ngày đăng: Thứ 3 , 27/05/2025 21:54 .
Sau vụ việc ngai vàng triều Nguyễn – hiện vật được công nhận là Bảo vật quốc gia vào năm 2015 – bị xâm hại, dư luận tiếp tục dấy lên những tranh luận xoay quanh tính nguyên bản của ngai vàng đang đặt tại điện Thái Hòa (Đại Nội Huế). Nhiều người cho rằng hiện vật này không phải là chiếc ngai gốc mà các vua Nguyễn từng sử dụng, thậm chí có thể chỉ là bản phục chế. Những lập luận này phần lớn dựa trên việc đối chiếu giữa ngai hiện tại với các tư liệu ảnh đen trắng từ triều Nguyễn.
Tuy nhiên, dựa trên quan sát và đối chiếu các tư liệu lịch sử, có thể thấy rằng một số khác biệt là có cơ sở lý giải và không đồng nghĩa với việc ngai hiện tại là bản sao hoàn toàn.
Không chỉ một chiếc ngai vàng

Trước hết, cần khẳng định rằng "ngai vàng" – hay còn gọi là bảo tọa, long ỷ, ngự tọa – không chỉ có một chiếc duy nhất trong suốt triều Nguyễn. Ngai được đặt tại nhiều địa điểm khác nhau như điện Trung Hòa (về sau là điện Càn Thành), các hành cung ở các tỉnh, chứ không riêng gì tại điện Thái Hòa. Thực tế, tại Trung Quốc – mô hình chế độ quân chủ mà triều Nguyễn phần nào học hỏi – các ngai vàng cũng được đặt tại nhiều điện khác nhau như điện Thái Hòa, Trung Hòa, Bảo Hòa, cung Càn Thanh…
Tuy nhiên, ngai vàng tại điện Thái Hòa mang ý nghĩa đặc biệt, bởi nơi đây diễn ra các sự kiện quan trọng bậc nhất như lễ đăng quang, đại triều, tiếp sứ thần, lễ vạn thọ… Do đó, ngai tại Thái Hòa được xem là biểu tượng quyền lực cao nhất của vương triều Nguyễn.

Các đời vua và biến đổi của ngai vàng

Qua các hình ảnh tư liệu, có thể thấy ngai vàng đã trải qua nhiều thay đổi qua các đời vua.
Thời vua Đồng Khánh: Ngai có bệ chạm hoa phù dung và dơi, 4 chân quỳ chạm phù dung, tay ngai chạm rồng đầu tròn. Ngai này còn được sử dụng đến thời Thành Thái.



Chân dung vua Đồng Khánh ngồi trên ngai có bệ chạm hoa phù dung và con dơi

Thời vua Duy Tân: Do vua còn nhỏ, ngai được thay bằng phiên bản nhỏ hơn, chạm khắc đơn giản hơn – mang hơi hướng ngai thờ.



Thời Khải Định – Bảo Đại: Ngai được thiết kế lại với đặc trưng là bệ thấp chạm hình rồng mây, giữa có cây san hô, bố cục 8 rồng chầu lên ngai gọi là thế Cửu Long. Lưng ngai và chân đều có ô hộc gắn kính, tay ngai không có đầu rồng – nhưng một số ảnh tư liệu (1920–1929) cho thấy phần tay ngai có mấu nối, cho phép tháo rời đầu rồng, có thể là chi tiết làm bằng kim loại hoặc vàng.



Mấu nối có gờ để tháo nắp đầu rồng trên ngai thời Khải Định. Chụp năm 1920-1929



Mấu nối đầu rồng kim loại ở 2 tay ngai trong ảnh chup năm 1930 triều Bảo Đại



Vua Khải Định chụp năm 1925. Ngai có bệ chạm 8 con rồng và cây san hô chính giữa bệ. Cách dải mây chữ S ở 4 góc bệ



Ngai tạ điện Thái Hòa có hoa văn chân, bệ trùng khớp ảnh chụp thời Khải Định.

Về cặp sư tử gác chân: Có lúc xuất hiện, có lúc không – có khả năng là bộ phận tháo lắp linh hoạt.

Ngai vàng hiện tại: Còn nguyên gốc hay đã bị tu sửa?

Khi đối chiếu ngai vàng hiện đang đặt tại điện Thái Hòa với các ảnh thời Khải Định – Bảo Đại, có thể thấy nhiều chi tiết trùng khớp như:

Bệ chạm 8 con rồng chầu
Cây san hô và dải mây hình chữ S
Chân và lưng ngai chạm ô hộc, có gắn kính
Phần thân ngai hoàn toàn tương đồng


Tuy nhiên, điểm khác biệt đáng chú ý nằm ở phần tựa lưng của ngai. Một bức ảnh do người Pháp chụp năm 1947 cho thấy chiếc ngai bị gãy phần tựa lưng. Một ảnh khác do người Mỹ chụp ngày 26/02/1968 trong chiến dịch Mậu Thân cho thấy ngai đã được tu sửa, phần tựa lưng chạm rồng cuốn mặt chính diện – giống với hiện trạng hiện nay.



Ảnh do người Pháp chụp điện Thái Hòa năm 1947. Ngai bị phá hủy phần tựa lưng.



Ảnh do người Mỹ chụp năm 26/02/1968 ngai có tựa lưng mới chạm con rồng chính diện uốn mình như hiện vật trưng vày ngày nay.

Điều này chứng tỏ ngai đã không còn giữ nguyên trạng từ đầu. Phần lưng ngai đã được phục dựng sau năm 1947, trong khi phần bệ và thân vẫn là nguyên bản từ thời Khải Định – Bảo Đại.

Câu hỏi còn bỏ ngỏ

Liệu chiếc ngai này có thực sự tồn tại từ thời Gia Long như một số hồ sơ ghi nhận hay không – vẫn là một câu hỏi chưa có lời giải chắc chắn. Tuy nhiên, các bằng chứng hiện tại cho thấy ngai đã có mặt từ ít nhất đầu thế kỷ 20, trải qua giai đoạn bị hư hại và phục dựng.
Ngoài ra, còn tồn tại một chiếc ngai khác của triều Nguyễn từng được mang sang Pháp triển lãm năm 1930, hiện đang lưu giữ tại một bảo tàng Pháp, cùng với mũ áo của vua, hoàng hậu, công chúa và quan lại. Chiếc ngai này có phong cách thời Bảo Đại, phần bệ còn nguyên cặp sư tử chầu.

Kết luận

Dù không còn nguyên vẹn 100%, ngai vàng tại điện Thái Hòa vẫn là một hiện vật quý hiếm mang ý nghĩa biểu tượng và giá trị lịch sử sâu sắc. Việc tu bổ, bảo quản đúng mực để bảo tồn giá trị lâu dài và giúp công chúng chiêm ngưỡng đúng tầm vóc là điều rất đáng được quan tâm.


BẢO CỔ TRAI.
Việt Nam Phong Hóa-越南風化

Các tin bài, hình ảnh, thư từ muốn đăng lên Website: chuathien.vn xin gửi vào địa chỉ: chuathien2014.@gmail.com
Ý kiến của bạn 0
Hãy sử dụng tiếng Việt có dấu khi viết bài và điền đầy đủ thông tin. Bình luận của bạn sẽ được phản hồi trong thời gian sớm nhất

Đăng ký học

Lĩnh vực quan tâm chính là gì?
Số lượngTỷ lệ
247( 13 %)
59( 3 %)
23( 1 %)
36( 2 %)
1505( 80 %)
Số người tham gia bình chọn: 1870
Lần bình chọn đầu tiên: Thứ 5 , 18/04/2013 17:12
Lần bình chọn sau cùng: Thứ 6 , 08/08/2025 04:54

Tin liên quan

Thông báo

Tọa đàm: Vua Phật Trần Nhân Tông - Cuộc đời và sự nghiệp hoằng pháp

Tọa đàm: Vua Phật Trần Nhân Tông - Cuộc đời và sự nghiệp hoằng pháp
Chi tiết »

GHPGVN HƯỚNG VỀ NGÀY THƯƠNG BINH - LIỆT SĨ 27/7: THỂ HIỆN ĐẠO LÝ TRI ÂN, BÁO ÂN CỦA NGƯỜI CON PHẬT

Nhân dịp kỷ niệm 78 năm Ngày Thương binh - Liệt sĩ (27/7/1947 - 27/7/2025), Trung ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam đã ban hành công văn số 344/HĐTS-VP1 đề nghị các Ban, Viện Trung ương, Ban Trị sự GHPGVN các tỉnh, thành phố...
Chi tiết »

TRUNG ƯƠNG GIÁO HỘI KÊU GỌI CỬ CHUÔNG, TRỐNG CẦU NGUYỆN QUỐC THÁI DÂN AN VÀO SÁNG 1/7/2025

Hội đồng Trị sự GHPGVN vừa có văn bản số 284/HĐTS-VP1 ngày 25/6/2025 gửi Ban Trị sự GHPGVN các tỉnh, thành phố và các chùa, cơ sở tự viện trên toàn quốc, về việc cử ba hồi chuông, trống Bát-nhã cầu nguyện Quốc...
Chi tiết »

Bài viết của Phật tử

NGƯỜI THẦY CÓ “TẤM LÒNG VÀNG” GIEO HẠT GIỐNG TỪ BI, TRÍ TUỆ CHO ĐỜI

Bài viết của Phật tử Nguyễn Thị Chắt Thọ - Pháp danh : Diệu Minh về người Thầy đáng kính Đại Đức Thích Chánh Thuần Phó Thư ký Ban Hoằng pháp GHPGVN thành phố Hà Nội, trụ trì chùa Phúc Lâm -...
Chi tiết »

Đại đức Thích Chánh Thuần - đọc văn tế Nguyễn Trãi

Đại đức Thích Chánh Thuần - đọc văn tế Nguyễn Trãi
Chi tiết »

Tuyên đọc bức Thông điệp của Đức pháp chủ Giáo hội Phật giáo Việt Nam năm 2020

Tuyên đọc bức Thông điệp của Đức pháp chủ Giáo hội Phật giáo Việt Nam năm 2020
Chi tiết »

Hòa thượng Thích Bảo Nghiêm - đầu xuân đi chùa lễ Phật như thế nào cho đúng.

Hòa thượng Thích Bảo Nghiêm - đầu xuân đi chùa lễ Phật như thế nào cho đúng. 
Chi tiết »

Mời quảng cáo

Pháp âm

Tin tức mới

NGHỆ AN: KHÓA LỄ CẦU SIÊU TẠI NGHĨA TRANG HỮU NGHỊ VIỆT – LÀO

Ngày 10 – 11/8/2025, tại Nghĩa trang Liệt sĩ Hữu nghị Việt – Lào ( Anh Sơn, Nghệ An), trong khuôn khổ Đại Trai đàn, chư Tôn đức Tăng Ni tỉnh Nghệ An thuộc hai hạ trường Chùa Diệc và Chùa Cần Linh đã trang nghiêm cử...
Chi tiết »

NGHỆ AN : HÒA THƯỢNG THÍCH TÁNH NHIẾP THĂM VÀ SÁCH TẤN TRƯỜNG HẠ CHÙA DIỆC

Sáng ngày 11 tháng 8 năm 2025, tại Trường hạ chùa Diệc (TP. Vinh), chư hành giả an cư đã trang nghiêm cung đón Hòa thượng Thích Tánh Nhiếp – Phó Chủ tịch Hội đồng Trị sự, Phó Trưởng ban Tăng sự Trung...
Chi tiết »

BAN TRỊ SỰ PHẬT GIÁO TỈNH HÀ TĨNH CHÚC MỪNG CÔNG AN TỈNH NHÂN NGÀY TRUYỀN THỐNG LỰC LƯỢNG CAND

Chiều ngày 11/8, Ban Trị sự Phật giáo tỉnh Hà Tĩnh do Hoà thượng Thích Bảo Nghiêm, Phó Chủ tịch hội đồng trị sự, Trưởng Ban trị sự Phật giáo tỉnh làm trưởng đoàn đã đến tặng hoa, chúc mừng cán bộ, chiến sỹ Công an tỉnh Hà Tĩnh nhân kỷ niệm 80 năm ngày truyền thống lực lượng Công an nhân dân...
Chi tiết »

HẢI PHÒNG: BAN TRỊ SỰ GHPGVN THÀNH PHỐ THĂM VÀ CHÚC MỪNG CÔNG AN THÀNH PHỐ

Sáng 11/08/2025 ,Phái đoàn Ban trị sự GHPGVN thành phố Hải Phòng, do H.T Thích Quảng Tùng – Phó Chủ tịch HĐTS GHPGVN, trưởng ban Ban trị sự GHPGVN thành phố Hải Phòng làm trưởng đoàn đã tới thăm...
Chi tiết »

Đăng ký học

Lĩnh vực quan tâm chính là gì?

Thống kê truy cập

00000006

Hôm nay: 839

Hôm qua: 3917

Tháng này: 45583

Tháng trước: 104873

Tất cả: 6112040


Đang online: 2
IP: 216.73.216.183
Mozilla 0.0