Ngày 15 tháng 6 âm lịch, là ngày Đức Phật Chuyển Pháp Luân tại Vườn Lộc Uyển.Tại đây, Đức Phật đã thuyết bài pháp đầu tiên Tứ Diệu Đế - là bốn sự thật về sự khổ, nguyên nhân của khổ, cách giải quyết khổ và con đường đưa đến hạnh phúc tối hậu cho cho năm anh em ông Kiều Trần Như.Từ sự kiện này, tiếng trống Pháp bất tử đã được gióng lên và truyền thừa cho đến ngày hôm nay. Mở ra con đường giác ngộ cho nhân loại và sự ra đời của Giáo pháp, Tăng đoàn.
Đây là một trong bốn Thánh tích quan trọng trong Phật giáo và là nơi Đức Phật lần đầu tiên thuyết pháp độ cho người xuất gia.
Thánh địa Vườn Lộc Uyển.
Thánh địa Phật giáo Vườn Lộc Uyển - Sarnath tại Ấn Độ
Vườn Lộc Uyển hay Vườn Nai, là địa điểm khảo cổ cách thành phố bên sông Hằng Varanasi 13 km, thuộc bang Uttar Pradesh, miền bắc Ấn Độ. Đây là nơi Đức Phật giảng bài pháp (chuyển pháp luân) đầu tiên sau khi thành đạo - Một một trong 4 thánh địa đánh dấu những sự kiện trọng đại gắn liền với cuộc đời của Đức Phật.
Theo truyền thuyết, Vườn Lộc Uyển vốn là khu săn bắn dành riêng cho giới quý tộc. Vẻ đẹp thanh bình với những chú nai thong dong gặm cỏ đã khiến Đức Phật chọn đây là nơi an cư kiết hạ đầu tiên sau khi đạt được giác ngộ. Chính tại vùng đất này, Ngài đã thuyết giảng bài pháp đầu tiên - Kinh Chuyển Pháp Luân cho năm anh em Kiều Trần Như, đánh dấu sự ra đời của tăng đoàn Phật giáo sơ khai.
Vườn Lộc Uyển Sarnath gắn liền với truyền thuyết bí ẩn
Không chỉ nổi tiếng là nơi Đức Phật thuyết giảng bài pháp đầu tiên, Vườn Lộc Uyển Sarnath còn ẩn chứa những truyền thuyết bí ẩn. Một trong số đó là truyền thuyết về vị thần Vishwanatha - vị thần tối cao trong Ấn Độ giáo.
Theo truyền thuyết, thần Vishwanatha đã giấu chiếc cung thần thánh của mình tại Vườn Lộc Uyển. Chiếc cung này tượng trưng cho sức mạnh và sự bất tử nên việc tìm kiếm nó đã trở thành hành trình gian nan của nhiều thế lực. Dù chưa được kiểm chứng, truyền thuyết này càng tăng thêm nét huyền bí cho vùng đất linh thiêng này.
Dấu tích còn lại.
Bảo tháp Dhamek
Giữa khung cảnh thanh bình của Vườn Lộc Uyển, Bảo tháp Dhamek nổi bật như một minh chứng hùng hồn cho kiến trúc Phật giáo cổ. Đây là công trình được xây dựng vào thế kỷ thứ 3 trước Công nguyên bởi vua Ashoka - vị vua mộ đạo Phật giáo.
Bảo tháp Dhamek có hình trụ tròn, cao khoảng 38,8m được xây bằng gạch đỏ. Thân tháp được trang trí tinh xảo với các hoa văn hình học và phù điêu mô tả những sự kiện quan trọng trong cuộc đời của Đức Phật. Ngai tròn trên đỉnh tháp vốn là nơi đặt các thánh tích của Đức Phật, hiện nay chỉ còn lại phần đế.
Tác giả Đoàn Anh Tuấn tại Vườn Lộc Uyển.
Viện bảo tàng Sarnath
Nằm ngay trong khuôn viên Vườn Lộc Uyển Sarnath, Viện Bảo tàng Sarnath là nơi lưu giữ kho tàng nghệ thuật Phật giáo đồ sộ và quý giá.
Bảo tàng lưu giữ những dấu ấn lịch sử và văn hóa Phật giáo qua hàng thế kỷ.
Nơi đây trưng bày hơn 20.000 hiện vật, bao gồm tượng Phật, phù điêu, tranh vẽ, bản thảo kinh Phật... Mỗi hiện vật đều mang giá trị lịch sử và nghệ thuật cao, góp phần tái hiện bức tranh sinh động về cuộc đời và sự nghiệp hoằng dương Phật pháp của Đức Phật Thích Ca Mâu Ni.
Đây là nơi lưu giữ Xá lợi Đức Phật được đưa về Việt Nam tôn trí trong dịp Đại Lễ Vesak Liên Hợp Quốc 2025 do Giáo Hội Phật Giáo VN đăng cai tổ chức.
Đài Ashoka
Giữa những công trình kiến trúc đồ sộ, Đài Ashoka nổi bật với vẻ đẹp uy nghiêm và cổ kính. Đây là một trong những cột đá được xây dựng bởi vua Ashoka vào thế kỷ thứ 3 trước Công nguyên. Trụ cột bằng đá mài nhẵn, cao khoảng 15m, được trang trí tinh xảo với các hình chạm khắc sư tử biểu tượng cho sức mạnh hoàng gia và bánh xe pháp luân biểu tượng cho sự hoằng dương Phật pháp.
Đứng trước Đài Ashoka, bạn sẽ cảm nhận được niềm tin mãnh liệt và sự nhiệt huyết của vua Ashoka trong việc truyền bá Phật giáo. Những hình chạm khắc trên thân cột không chỉ mang giá trị nghệ thuật mà còn là những minh chứng lịch sử quý giá, hé lộ về thời kỳ hưng thịnh của Phật giáo dưới triều đại Ashoka.
Tháp Chaukhandi
Nổi bật trên nền trời xanh thẳm, Chaukhandi tựa như một kim tự tháp thu nhỏ thu hút sự chú ý của biết bao người bởi kiến trúc độc đáo.
Tháp được xây dựng vào khoảng thế kỷ thứ 10 đến 12 sau Công nguyên, có hình vuông tám cạnh, thu nhỏ dần về phía đỉnh. Bên ngoài tháp được trang trí bằng các hốc hình chữ nhật, từng được lấp đầy bởi tượng Phật.
Tuy nhiên theo thời gian, phần lớn các bức tượng đã bị mất mát, chỉ còn lại một vài mảnh vỡ rải rác xung quanh. Dù vậy Tháp Chaukhandi vẫn mang một vẻ đẹp bí ẩn và cổ kính. Nơi đây lưu giữ những truyền thuyết ly kỳ. Trong đó có truyền thuyết cho rằng tháp được xây dựng trên đỉnh một ngọn đồi nơi Đức Phật từng ngồi thuyết pháp.
Sarnath ngày nay là một trong 4 địa danh linh thiêng mà mỗi Phật tử nên một lần hành hương đến nay này trong đời.
Cái tên "Sarnath" xuất phát từ "Saranganath", nghĩa là "Chúa tể của hươu nai", gắn liền với khu rừng hươu, nơi Đức Phật từng thuyết pháp. Tên cổ của vùng đất này là "Mrigadava", mang ý nghĩa "vườn hươu nai".
Vào mỗi dịp Phật Đản (Buddha Purnima), nơi đây đón hàng nghìn tín đồ Phật giáo về chiêm bái.
Một hiện vật còn lại.
Tác giả và nhà sư trông coi nơi Thánh tích.
Không chỉ là thánh địa Phật giáo - Sarnath còn là điểm đến quan trọng trong Kỳ Na giáo. Tại làng Singhpur gần đó, nhiều ngôi đền của Kỳ Na giáo được xây dựng, tiêu biểu như đền Shri Digamber, thu hút đông đảo tín đồ hành hương mỗi năm.
Đoàn Anh Tuấn