Ý NGHĨA 3 NÉN HƯƠNG TRONG PHẬT GIÁO.

Ngày đăng: Thứ 5 , 09/09/2021 19:29 .
Làn khói hương trong văn hóa Phật giáo
 
Trong văn hóa dân gian, làn khói hương tượng trưng cho việc truyền tín hiệu từ thế giới thực tại đến cõi tâm linh (thần linh, cửu huyền) khi muốn thông báo một sự việc hoặc cầu xin điều gì đó, vì thế mà hương còn được gọi là “hương tín”. Nói cách khác, đó là nhịp cầu kết nối giữa thế giới hữu hình và vô hình.

Với người Phật tử, nén hương khi dâng trước Phật cũng mang ý nghĩa “hương tín”, hiểu theo nghĩa đang báo tin đến chư Phật, Bồ-tát rằng: “Con đang đứng trước hình tượng của Ngài và nguyện tu học theo hạnh nguyện của Ngài”. Tuy nhiên, trong đạo Phật, ngoài ý niệm truyền tin, hương còn giữ vai trò lớn hơn thế.

Thật vậy, tầm ảnh hưởng của hương được thể hiện khi có mặt trong hầu khắp các nghi thức như: tụng kinh, ngồi thiền, lễ tắm Phật, lễ khai quang, cầu an, phóng sinh,… Cũng vì thế, đứng đầu “Lục chủng cúng dường” chư Phật, Bồ Tát phải kể đến hương, gồm: hương, đăng, hoa, đồ, quả, nhạc.

Điều này thật dễ hiểu bởi khi Đức Phật còn tại thế đã có truyền thống dâng hương cúng Phật, tức là thắp (đốt) nén hương khi đảnh lễ. Vậy nên với người Phật tử, dâng hương lên Tam Bảo là cách thể hiện cái tâm thành kính, vì “dâng” là đưa (một cái gì đó) lên theo cách thức cung kính. Chẳng thế mà có bài kệ:

Nguyện thử diệu hương vân,
Biến mãn thập phương giới,
Cúng dường nhất thiết chư Phật, Tôn Pháp, Bồ Tát,…

3 nén hương trong Phật giáo có ý nghĩa gì?

Mỗi người dâng hương, người ta thường thắp 3 nén. Tại sao lại phải 3 nén hương chứ không phải con số khác? Người Việt thường chọn số nén lẻ để thắp hương 1, 3, 5, 7, 9. Hoặc có trường hợp sẽ đốt cả nắm chứ người ta không lấy số nén hương chẵn. 
Theo quan niệm của Phật giáo, 3 nén hương mang ý nghĩa đặc biệt. Số 3 tượng trưng cho Tam bảo là Phật – Pháp – Tăng. Số 3 tượng trưng cho Tam giới là Dục giới – Sắc giới – Vô sắc giới. Số 3 tượng trưng cho Tam thời là Quá khứ – Hiện tại – Tương lai. Đồng thời số 3 cũng tượng trưng cho Tam vô lậu học là Giới – Định – Tuệ.

Như vậy, thắp 3 nén hương là hàm nghĩa về sự biểu trưng. Nó đại diện cho những vấn đề, quan niệm, tư tưởng, giới luật của con người. Số 3 cũng mang nghĩa về sự phát triển, cầu mong may mắn, tốt lành, an lạc. 

Ngoài ra, nén hương cũng là sự thể hiện cho cái vô thường. Đó không phải là thứ cố định hay vĩnh viễn. Nén hương thơm, tỏa làn khói nghi ngút làm lòng người ấm áp. Đó cũng là sự gợi nhắc con người về giá trị của cuộc sống. 

Ý nghĩa của việc dâng 3 nén hương cúng Phật

Luận theo Phật pháp, ý nghĩa của việc dâng hương cúng Phật được gọi là Ngũ Phần Hương. Tức Giới hương, Định hương, Tuệ hương, Giải thoát hương và Giải thoát tri kiến hương. 
Giới hương là sự biểu thị cho tâm thanh tĩnh. Đó là khi con người ngộ được cái từ bi bác ái. Tâm chẳng ác, chẳng quấy, chẳng tham sân, chẳng ganh tị, chẳng cướp hại.

Tuệ hương là cái tự tâm vô ngại. Dùng cái tâm để kính trên nhường dưới, đồng cảm, chia sẻ cho người khó khăn. Lấy trí tuệ để soi sáng tánh lành, không tạo điều gian ác. 
Giải thoát hương là cái tự tại vô ngại. Lòng chẳng nghĩ ác, chẳng nghĩ thiện, chẳng tham – sân – si. 

Giải thoát tri kiến hương là tự tâm không phan duyên thiện ác. Lấy tu tập để nhận tự bản thân, hanh thông Phật pháp. Biết hạ mình để đối với người, vô nhơn vô ngã, không tính sự đổi thay. 

Dâng hương cúng Phật là niềm thành kín về những hương thơm tốt đẹp. Nguyện cầu giữ gìn giới luật, giữ tâm thiền định. phát triển trí tuệ và tu hạnh giải thoát. Làn khói hương trong văn hóa Phật giáo
 
Trong văn hóa dân gian, làn khói hương tượng trưng cho việc truyền tín hiệu từ thế giới thực tại đến cõi tâm linh (thần linh, cửu huyền) khi muốn thông báo một sự việc hoặc cầu xin điều gì đó, vì thế mà hương còn được gọi là “hương tín”. Nói cách khác, đó là nhịp cầu kết nối giữa thế giới hữu hình và vô hình.

Với người Phật tử, nén hương khi dâng trước Phật cũng mang ý nghĩa “hương tín”, hiểu theo nghĩa đang báo tin đến chư Phật, Bồ-tát rằng: “Con đang đứng trước hình tượng của Ngài và nguyện tu học theo hạnh nguyện của Ngài”. Tuy nhiên, trong đạo Phật, ngoài ý niệm truyền tin, hương còn giữ vai trò lớn hơn thế.

Thật vậy, tầm ảnh hưởng của hương được thể hiện khi có mặt trong hầu khắp các nghi thức như: tụng kinh, ngồi thiền, lễ tắm Phật, lễ khai quang, cầu an, phóng sinh,… Cũng vì thế, đứng đầu “Lục chủng cúng dường” chư Phật, Bồ Tát phải kể đến hương, gồm: hương, đăng, hoa, đồ, quả, nhạc.

Điều này thật dễ hiểu bởi khi Đức Phật còn tại thế đã có truyền thống dâng hương cúng Phật, tức là thắp (đốt) nén hương khi đảnh lễ. Vậy nên với người Phật tử, dâng hương lên Tam Bảo là cách thể hiện cái tâm thành kính, vì “dâng” là đưa (một cái gì đó) lên theo cách thức cung kính. Chẳng thế mà có bài kệ:

Nguyện thử diệu hương vân,
Biến mãn thập phương giới,
Cúng dường nhất thiết chư Phật, Tôn Pháp, Bồ Tát,…

3 nén hương trong Phật giáo có ý nghĩa gì?

Mỗi người dâng hương, người ta thường thắp 3 nén. Tại sao lại phải 3 nén hương chứ không phải con số khác? Người Việt thường chọn số nén lẻ để thắp hương 1, 3, 5, 7, 9. Hoặc có trường hợp sẽ đốt cả nắm chứ người ta không lấy số nén hương chẵn. 
Theo quan niệm của Phật giáo, 3 nén hương mang ý nghĩa đặc biệt. Số 3 tượng trưng cho Tam bảo là Phật – Pháp – Tăng. Số 3 tượng trưng cho Tam giới là Dục giới – Sắc giới – Vô sắc giới. Số 3 tượng trưng cho Tam thời là Quá khứ – Hiện tại – Tương lai. Đồng thời số 3 cũng tượng trưng cho Tam vô lậu học là Giới – Định – Tuệ.

Như vậy, thắp 3 nén hương là hàm nghĩa về sự biểu trưng. Nó đại diện cho những vấn đề, quan niệm, tư tưởng, giới luật của con người. Số 3 cũng mang nghĩa về sự phát triển, cầu mong may mắn, tốt lành, an lạc. 

Ngoài ra, nén hương cũng là sự thể hiện cho cái vô thường. Đó không phải là thứ cố định hay vĩnh viễn. Nén hương thơm, tỏa làn khói nghi ngút làm lòng người ấm áp. Đó cũng là sự gợi nhắc con người về giá trị của cuộc sống. 

Ý nghĩa của việc dâng 3 nén hương cúng Phật

Luận theo Phật pháp, ý nghĩa của việc dâng hương cúng Phật được gọi là Ngũ Phần Hương. Tức Giới hương, Định hương, Tuệ hương, Giải thoát hương và Giải thoát tri kiến hương. 
Giới hương là sự biểu thị cho tâm thanh tĩnh. Đó là khi con người ngộ được cái từ bi bác ái. Tâm chẳng ác, chẳng quấy, chẳng tham sân, chẳng ganh tị, chẳng cướp hại.

Tuệ hương là cái tự tâm vô ngại. Dùng cái tâm để kính trên nhường dưới, đồng cảm, chia sẻ cho người khó khăn. Lấy trí tuệ để soi sáng tánh lành, không tạo điều gian ác. 
Giải thoát hương là cái tự tại vô ngại. Lòng chẳng nghĩ ác, chẳng nghĩ thiện, chẳng tham – sân – si. 

Giải thoát tri kiến hương là tự tâm không phan duyên thiện ác. Lấy tu tập để nhận tự bản thân, hanh thông Phật pháp. Biết hạ mình để đối với người, vô nhơn vô ngã, không tính sự đổi thay. 

Dâng hương cúng Phật là niềm thành kín về những hương thơm tốt đẹp. Nguyện cầu giữ gìn giới luật, giữ tâm thiền định. phát triển trí tuệ và tu hạnh giải thoát. 


_Tác giả Minh Anh tổng hợp_

Các tin bài, hình ảnh, thư từ muốn đăng lên Website: chuathien.vn xin gửi vào địa chỉ: chuathien2014.@gmail.com
Ý kiến của bạn 0
Hãy sử dụng tiếng Việt có dấu khi viết bài và điền đầy đủ thông tin. Bình luận của bạn sẽ được phản hồi trong thời gian sớm nhất

Đăng ký học

Lĩnh vực quan tâm chính là gì?
Số lượngTỷ lệ
247( 11 %)
59( 3 %)
23( 1 %)
36( 2 %)
1938( 84 %)
Số người tham gia bình chọn: 2303
Lần bình chọn đầu tiên: Thứ 5 , 18/04/2013 17:12
Lần bình chọn sau cùng: Thứ 3 , 23/09/2025 11:59

Tin liên quan

Thông báo

THÔNG BÁO Đăng ký tham gia khóa tu Thực tập đời sống người xuất gia – Vu lan báo hiếu.

          Nhằm giúp các Phật tử có nhân duyên thực tập đời sống người xuất gia, hồi hướng công đức cho cha mẹ nhân dịp Vu Lan báo hiếu. Chùa Phúc Lâm tổ chức chương trình: “Khóa tu...
Chi tiết »

THÔNG BÁO ĐĂNG KÝ THAM GIA KHÓA TU THỰC TẬP ĐỜI SỐNG NGƯỜI XUẤT GIA – VU LAN BÁO HIẾU.

Nhằm giúp các Phật tử có nhân duyên thực tập đời sống người xuất gia, hồi hướng công đức cho cha mẹ nhân dịp Vu Lan báo hiếu. Chùa Phúc Lâm tổ chức chương trình: “Khóa tu thực tập đời sống người xuất gia...
Chi tiết »

THÔNG BÁO tuyển sinh lớp Đào tạo Giảng sư khóa 3 (BHP Trung ương GHPGVN)

(Lớp giảng sư của Ban Hoằng pháp Trung ương GHPGVN cơ sở chùa Vạn Phúc tuyển sinh khóa 3 (2026 - 2029), Tăng Ni sinh muốn tham gia học, đọc thông báo, mua hồ sơ và nộp hồ sơ tại chùa Vạn Phúc
Chi tiết »

LỄ PHÁT ĐỘNG CẤP QUỐC GIA CHƯƠNG TRÌNH VẬN ĐỘNG ỦNG HỘ NHÂN DÂN CUBA

Hiện nay, Cuba đang đối mặt với nhiều khó khăn do ảnh hưởng kéo dài của dịch bệnh, thiên tai và chính sách bao vây, cấm vận. Người dân, đặc biệt là trẻ em và người cao tuổi, rất cần sự sẻ chia từ bạn bè quốc...
Chi tiết »

Bài viết của Phật tử

NGƯỜI THẦY CÓ “TẤM LÒNG VÀNG” GIEO HẠT GIỐNG TỪ BI, TRÍ TUỆ CHO ĐỜI

Bài viết của Phật tử Nguyễn Thị Chắt Thọ - Pháp danh : Diệu Minh về người Thầy đáng kính Đại Đức Thích Chánh Thuần Phó Thư ký Ban Hoằng pháp GHPGVN thành phố Hà Nội, trụ trì chùa Phúc Lâm -...
Chi tiết »

Đại đức Thích Chánh Thuần - đọc văn tế Nguyễn Trãi

Đại đức Thích Chánh Thuần - đọc văn tế Nguyễn Trãi
Chi tiết »

Tuyên đọc bức Thông điệp của Đức pháp chủ Giáo hội Phật giáo Việt Nam năm 2020

Tuyên đọc bức Thông điệp của Đức pháp chủ Giáo hội Phật giáo Việt Nam năm 2020
Chi tiết »

Hòa thượng Thích Bảo Nghiêm - đầu xuân đi chùa lễ Phật như thế nào cho đúng.

Hòa thượng Thích Bảo Nghiêm - đầu xuân đi chùa lễ Phật như thế nào cho đúng. 
Chi tiết »

Mời quảng cáo

Pháp âm

Tin tức mới

HÀ NỘI: CHÙA PHÚC LÂU TRANG NGHIÊM TỔ CHỨC ĐẠI LỄ VU LAN BÁO HIẾU PL.2569 – DL.2025

Trong không khí thiêng liêng của mùa Vu Lan báo hiếu, chùa Phúc Lâu (xã Quảng Oai, TP. Hà Nội) đã trang nghiêm tổ chức Đại lễ Vu Lan PL.2569 – DL.2025. Chương trình diễn ra trong hai ngày 9...
Chi tiết »

ĐOÀN CHƯ TÔN ĐỨC LÃNH ĐẠO – TĂNG NI SINH HỌC VIỆN PGVN HUẾ ĐẾN THĂM HỌC VIỆN PGVN HÀ NỘI

Chiều ngày 22/09/2025, Học viện Phật giáo VN tại Hà Nội vinh dự được đón tiếp Chư tôn đức Lãnh đạo – Tăng Ni sinh Học viện Phật giáo VN tại Huế đến thăm và giao lưu trong không khí trang nghiêm và thắm tình...
Chi tiết »

HƯNG YÊN: KHAI GIẢNG LỚP HUYNH TRƯỞNG VÀ LỄ THỌ CẤP GĐPT MIỀN BẮC

Sáng ngày 21/9/2025 (nhằm 30/7 Ất Tỵ), tại Thiên Minh Thiền Tự (thôn Đào Xá, xã Phạm Ngũ Lão, Hưng Yên), Tiểu ban Liên lạc Gia đình Phật tử (GĐPT) miền Bắc – Ban Hướng dẫn (BHD) Phân ban GĐPT Trung ương phối hợp...
Chi tiết »

THANH HÓA: ĐÊM LỄ DÂNG ĐÈN TRÍ TUỆ – THỈNH CHUÔNG U MINH TẠI CHÙA ĐỐNG CAO NHÂN KHÁNH NHẬT BỒ TÁT ĐỊA TẠNG

Tối ngày 21/09/2025 (nhằm ngày 30/07 năm Ất Tỵ), tại chùa Đống Cao, xã Nga Yên, huyện Nga Sơn, tỉnh Thanh Hóa, chư Tăng và Phật tử bản tự đã trang nghiêm tổ chức đêm lễ dâng đèn Trí tuệ – Thỉnh Chuông...
Chi tiết »

Đăng ký học

Lĩnh vực quan tâm chính là gì?

Thống kê truy cập

00000006

Hôm nay: 504

Hôm qua: 9310

Tháng này: 145868

Tháng trước: 152120

Tất cả: 6364445


Đang online: 59
IP: 216.73.216.7
Mozilla 0.0